Dünyanın en uzun şimşeği tespit edildi
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), 2017 yılında ABD’nin Orta Batı bölgesinde meydana gelen bir tabiat olayını resmi kayıtlara geçirdi. Doğu Teksas’tan başlayarak Kansas City yakınlarına kadar uzanan devasa şimşek, toplamda 829 kilometrelik bir uzunlukla şimdiye kadar gözlemlenmiş en uzun tekil şimşek oldu. Bu uzaklık, yaklaşık olarak uçakla 90 dakikada kat edilebilecek bir uzunluğa karşılık geliyor.
Dünyanın en uzun şimşeği kayıtlara geçti
WMO’nun yaptığı açıklamaya nazaran, kelam konusu şimşek olayı, çoklukla büyük ölçekli konvektif fırtına sistemlerinde oluşan ve “megaflash” olarak isimlendirilen cinslerden biri. Bu cins şimşekler, atmosferdeki geniş elektriksel alanların tetiklediği karmaşık boşalmalarla meydana geliyor ve yüzlerce kilometre boyunca devam edebiliyor. 22 Ekim 2017’de yaşanan ve yaklaşık sekiz yıl sonra tekrar tahlil edilerek tescillenen bu olay, 2020’de kaydedilen 768 kilometrelik evvelki rekorun da üzerine çıktı.
Bu üzere çok tabiat olaylarının daha evvelki yıllarda tespit edilememesinin nedeni, yer tabanlı müşahede aygıtlarının bu büyüklükteki elektriksel hareketleri yakalayamamasından kaynaklanıyor. Fakat ABD’nin GOES-R uyduları üzerindeki Geostationary Lightning Mapper (GLM), Avrupa’nın Meteosat MTG Lightning Imager ve Çin’in Y-4 Lightning Mapping Imager aygıtları üzere gelişmiş uydu sistemleriyle, artık atmosferdeki şimşeklerin uzunluğu ve müddeti daha hassas biçimde ölçülebiliyor.
WMO’nun İklim ve Hava Durumu Aşırılıkları Komitesi’nden Prof. Randall Cerveny, yeni teknolojilerin geçmişte fark edilmeyen birçok ekstrem hava olayının günümüzde yine değerlendirilebilmesini sağladığını söylüyor. Cerveny, bu tıp tahlillerle daha büyük rekorların da yakın gelecekte ortaya çıkabileceğini belirtiyor.
Buna ek olarak, WMO’nun arşivinde yer alan öbür dikkat cazip bilgilere nazaran, 18 Haziran 2020’de Uruguay ve Arjantin üzerinde oluşan bir öbür şimşek olayı 17.1 saniye sürerek bugüne kadar kaydedilmiş en uzun müddetli şimşek oldu.
1975 yılında Zimbabve’de bir şimşeğin 21 kişinin vefatına neden olduğu, 1994 yılında ise Mısır’ın Dronka kasabasında yıldırımın yol açtığı yangında 469 kişinin hayatını kaybettiği de tekrar resmi kayıtlarda yer alıyor.
Georgia Institute of Technology’den Michael J. Peterson, çağdaş müşahede teknolojilerinin sadece akademik bilgi üretmekle kalmayıp, birebir vakitte şimşeklerin neden olduğu risklerin daha düzgün anlaşılmasına da yardımcı olduğunu söz ediyor.
