NASA Ay’da nükleer reaktör kuruyor
NASA, Ay yüzeyinde kalıcı üsler kurma gayesi doğrultusunda yaklaşık üç yıldır üzerinde çalıştığı nükleer reaktör projesinde kıymetli bir dönemece yaklaştı. 2022 yılında Lockheed Martin, Westinghouse ve IX isimli üç büyük özel şirketle başlatılan hazırlık süreci, bu hafta prestijiyle somut bir takvime bağlanacak.
Ay’da nükleer reaktör kurulacak
Geçici NASA lideri ve tıpkı zamanda ABD Ulaştırma Bakanı olan Sean Duffy, kurum içi bir direktif göndererek projenin hızlandırılması talimatını verdi. Duffy’nin önümüzdeki günlerde bahisle ilgili bir basın toplantısı düzenleyerek proje takvimini resmen açıklaması bekleniyor.
Başlangıçta Ay’a 40 kilovatlık bir reaktör kurulması öngörülmüştü. Lakin güncellenen plan, amacın artık 2030 yılına kadar 100 kilovatlık bir nükleer güç sistemi olduğunu gösteriyor. Duffy’nin gönderdiği direktifte özel kesimin bu yeni gayeye nazaran hazırlık yapması gerektiği vurgulandı.
Projenin hızlandırılmasının gerisinde yalnızca bilimsel gayeler değil, jeopolitik bir rekabet de bulunuyor. Çin ve Rusya’nın Ay’da nükleer reaktör kurmak için iki ay önce iş birliği yaptığı resmiyet kazanmıştı. İki ülkenin 2030–2035 yılları ortasında bu projeyi tamamlamayı hedeflediği belirtilirken, ABD’nin gecikmesi durumunda stratejik üstünlüğü kaybedebileceği değerlendirmesi yapılıyor.
Sean Duffy’nin NASA işçisine ilettiği notta, Ay yüzeyine birinci nükleer reaktörü kuran ülkenin bu bölgede öteki ülkelerin faaliyetlerini sınırlama hakkına sahip olabileceğine dair sözler yer aldı.
Donald Trump’ın tekrar başkanlık koltuğuna oturmasının akabinde NASA bütçesinde yapılan kıymetli kesintiler, bilhassa bilimsel araştırmalara ayrılan kaynakları olumsuz etkiledi. Buna karşın nükleer reaktör üzere stratejik değere sahip projelerin bu kesintilerden etkilenmediği görülüyor. Sean Duffy’nin geçici NASA başkanı olarak açıklayacağı ilk büyük teşebbüsün bu proje olması, Trump idaresinin bu çalışmayı öncelikli gördüğünü ortaya koyuyor.
Ay’a nükleer reaktör kurmanın gerisinde yatan münasebetler yalnızca siyasi ya da teknolojik değil. Güneş gücü, Ay yüzeyinde her vakit sağlam bir kaynak olarak kullanılamıyor. Ay’da bir gece dönemi yaklaşık 14 Dünya günü sürüyor ve bu müddet zarfında güneş panelleri güç üretemiyor.
Nükleer güç ise kesintisiz güç sağlayarak barınma, irtibat, bilimsel deneyler ve üretim faaliyetleri üzere alanlarda sürekliliği garanti altına alabiliyor.
