Apple dev dava için 16,5 milyar dolar ödedi
Teknoloji devi Apple ile Avrupa Birliği ortasında yıllardır süren ve tarihin en büyük rekabet davalarından biri olarak gösterilen vergi uyuşmazlığı resmen sona erdi. İrlanda Maliye Bakanlığı, 14,25 milyar euroluk – yeni döviz kuruyla yaklaşık 16,5 milyar dolarlık – emanet fonun ülke hazinesine aktarıldığını açıkladı. Böylelikle Apple’ın, Avrupa Kurulu tarafından açılan ve global kamuoyunda büyük yankı uyandıran dava evrakı kapanmış oldu.
Apple, vergi uyuşmazlığını nihayet çözdü
Dava süreci 2013 yılında başladı. Avrupa Kurulu, Apple’ın İrlanda’daki vergi yapısını ve bu yapı üzerinden elde ettiği avantajları incelemeye aldı. Soruşturma sonucunda Kurul, Apple’ın 2003 ile 2014 yılları ortasında İrlanda hükümeti tarafından yasa dışı halde vergi avantajına tabi tutulduğuna hükmetti. Bu durumun Apple’a, Avrupa’daki rakiplerine karşı haksız rekabet üstünlüğü sağladığı görüşü benimsendi.
2016 yılında Avrupa Kurulu, Apple’ın İrlanda’daki bağlı şirketler aracılığıyla elde ettiği çıkarlar üzerinden 13,1 milyar euro vergi ve 1,2 milyar euro faiz olmak üzere toplam 14,3 milyar euroluk ödeme yapması gerektiğini bildirdi. Apple karara itiraz etti ve husus yargıya taşındı. Kelam konusu ölçü, tüzel süreç devam ederken 2018 yılında tarafsız bir emanet hesabına yatırıldı.
Apple, AB içindeki operasyonlarının büyük kısmından elde ettiği gelirleri İrlanda merkezli yan kuruluşlara aktarıyor ve bu yapı üzerinden çok düşük oranlarda vergi ödüyordu. 2014 yılında bu oranın yüzde 0,005 düzeyine kadar düştüğü tespit edildi. Kurul, bu uygulamanın hem vergi adaletini zedelediğini hem de iç pazardaki rekabeti bozduğunu savundu.
2020 yılında AB Genel Mahkemesi Apple lehine karar verdi ve Komisyon’un kâfi ispat sunamadığını açıkladı. Fakat Avrupa Adalet Divanı, 2024 yılında bu kararı bozarak Komisyon’un 2016 tarihli kararını geçerli saydı. Bu gelişmenin akabinde emanet hesapta tutulan 14,25 milyar euro, temmuz 2025 prestijiyle İrlanda hazinesine aktarıldı.
Apple’ın ödediği bu meblağ, Avrupa Birliği tarihindeki en yüksek vergi tahsilatlarından biri olarak kayıtlara geçti. Bu ödeme birebir vakitte, çok uluslu şirketlerin AB içindeki vergi uygulamalarına dair sürdürülen gayretin simge davalarından biri olarak görülüyor. Dava müddetince Apple, İrlanda’daki vergi sisteminden yararlandığını kabul etmekle birlikte rastgele bir yasa dışılık bulunmadığını savundu.
Dosyanın resmen kapanmasıyla birlikte Avrupa Komisyonu’nun uzun müddettir sürdürdüğü büyük teknoloji şirketlerine yönelik vergi kontrolü siyasetleri açısından değerli bir dönüm noktası geride kaldı. Apple ise yıllar süren hukuk çabası sonunda, Avrupa’daki en büyük vergi cezasını ödeyerek bu süreci fiilen sonlandırmış oldu.
