Bilim kurgu filmlerinde gerçek olan 15 teknoloji

Bilim kurgu sineması, hayal gücünün sonlarını zorlayan teknolojileri beyaz perdeye taşırken aslında geleceğin fotoğrafını çiziyor. Hollywood’un fantastik senaryolarında gördüğümüz birçok teknoloji, bugün günlük hayatımızın ayrılmaz kesimi haline geldi.

Sinema tarihinin en ünlü bilim kurgu üretimlerinde yer alan ve sonradan gerçeğe dönüşen 15 teknolojiyi inceledikten sonra, sinema yapımcılarının ne kadar öngörülü olduğunu görebiliyoruz.

Cep telefonu

Stanley Kubrick’in 1968 imali “2001: A Space Odyssey” sinemasında, karakterler uzayda bile (Picturephone ile) telefon görüşmesi yapabiliyordu. Sinema, bugünkü cep telefonlarına çok benzeyen aygıtları gösterirken, gerçek hayatta birinci cep telefonu 1973’te Motorola tarafından üretildi.

Martin Cooper’ın geliştirdiği DynaTAC 8000X modeli 1.1 kilogram ağırlığındaydı ve yalnızca 30 dakika konuşma mühleti sunuyordu. Bugün akıllı telefonlar, sinema yapımcılarının hayal ettiğinden çok daha güçlü birer bilgisayar halini aldı.

Tablet

Yine “2001: A Space Odyssey” sinemasında astronotlar, bugünkü tabletlere emsal biçimde düz ekranlı aygıtlar kullanıyordu. Bu aygıtlar üzerinde haberler okuyabiliyor ve görüntü izleyebiliyorlardı. Birinci tablet bilgisayar prototipi 1989’da ortaya çıkarken, Apple iPad’in 2010’da piyasaya sürülmesiyle bu teknoloji hakikaten tanınan hale geldi. Bugün tabletler, sinema sanayisinden eğitime kadar geniş bir kullanım alanına sahip.

Görüntülü görüşme

Fritz Lang’ın 1927 imali “Metropolis” sinemasında karakterler, ekranlar aracılığıyla birbirleriyle manzaralı konuşma yapabiliyordu. Bu teknoloji 1964’te AT&T tarafından gerçek hayata geçirildi fakat yüksek maliyeti nedeniyle yaygınlaşmadı. İnternetin gelişimiyle birlikte Skype üzere platformlar ortaya çıktı ve COVID-19 pandemisi sırasında Zoom, Teams üzere uygulamalar hayatımızın merkezine oturdu.

GPS navigasyon sistemi

Birçok bilim kurgu sinemasında karakterler, bulundukları pozisyonu hassas biçimde belirleyebilen ve rotalarını çizebilen aygıtlar kullanıyordu. ABD Savunma Bakanlığı tarafından 1973’te başlatılan GPS projesi, 1995’te sivil kullanıma açıldı. Bugün akıllı telefonların standart özelliği haline gelen GPS teknolojisi, günlük hayatımızda vazgeçilmez bir araç.

Biyometrik tanıma sistemleri

Steven Spielberg’in 2002 üretimi “Minority Report” sinemasında Tom Cruise’un karakteri, göz taraması ve parmak izi sistemleriyle kimlik doğrulama yapıyordu. Birinci parmak izi tanıma sistemi 1960’larda FBI tarafından kullanılmaya başlandı. Retina tarama teknolojisi ise 1980’lerde geliştirildi. Bugün akıllı telefonlar Face ID ve Touch ID üzere biyometrik özelliklere sahip.

Dokunmatik ekran

“2001: A Space Odyssey” sinemasında HAL bilgisayarının denetim panelleri, dokunmatik ekran teknolojisini andırıyordu. Birinci dokunmatik ekran 1965’te E.A. Johnson tarafından İngiltere’de geliştirildi. Bu teknoloji evvel havacılık kesiminde kullanıldı, daha sonra ATM’lerde yaygınlaştı. iPhone’un 2007’de piyasaya çıkmasıyla dokunmatik ekranlar günlük hayatın modülü oldu.

Yapay zeka asistanları

HAL 9000, bilim kurgu tarihinin en ünlü yapay zeka karakterlerinden biri. “2001: A Space Odyssey” sinemasında HAL, sesli komutları anlayıp karşılık verebiliyor ve karmaşık vazifeleri yerine getirebiliyordu. Birinci sesli asistan teknolojisi 1960’larda IBM tarafından geliştirildi lakin günümüz standartlarında kullanılabilir hale gelmesi 2000’li yılları buldu. Siri, Alexa, Google Assistant üzere platformlar bugün milyonlarca insanın günlük rutininin modülü.

Sanal gerçeklik

1982 üretimi “Tron” sineması ve daha sonra “The Matrix” serisi, insanların dijital dünyalara girebileceği konseptini işledi. Birinci VR başlığı 1968’de Ivan Sutherland tarafından üretildi fakat teknoloji fakat 1990’larda ticari eserler haline gelmeye başladı. Oculus Rift’in 2016’da piyasaya çıkmasıyla VR teknolojisi consumer pazara girdi ve bugün oyun sanayisinden eğitime kadar geniş kullanım alanı buldu.

Jetpack

1991 imali “The Rocketeer” sineması ve çeşitli Bond sinemalarında karakterler jetpack kullanarak uçabiliyordu. Birinci gerçek jetpack 1961’de Bell Aerospace tarafından üretildi ve “Bell Rocket Belt” ismini taşıyordu. Bu erken model yalnızca 21 saniye uçuş müddeti sunuyordu. Bugün JetPack Aviation üzere şirketler, 10 dakikaya kadar uçuş müddeti olan jetpackler üretiyor.

Robotik protezler

“Star Wars” sinemalarında Luke Skywalker’ın kaybettiği elinin yerine takılan protez, gerçek bir el üzere hareket edebiliyordu. Birinci myoelektrik protez 1960’larda geliştirildi. Bugün DEKA Arm üzere gelişmiş protezler, kullanıcının hudut sinyallerini algılayarak neredeyse gerçek bir el kadar hassas hareket edebiliyor. Beyin-bilgisayar arayüzü teknolojisiyle bu protezler daha da gelişiyor.

Hologram

“Star Wars” sinemalarında Prenses Leia’nın hologram bildirisi, bilim kurgu sinemasının ikonik sahnelerinden biri. Birinci hologram 1962’de üretildi lakin teknoloji uzun müddet laboratuvar ortamında kaldı. Bugün Microsoft HoloLens üzere aygıtlar holographic computing sağlıyor. Konser sanayisinde vefat eden sanatkarların hologram şovları düzenleniyor.

Denizaltılar

Jules Verne’nin “20,000 Leagues Under the Sea” romanından uyarlanan sinemalar, Kaptan Nemo’nun denizaltısı Nautilus’u gösteriyordu. Birinci gerçek denizaltı 1620’de Cornelis Drebbel tarafından üretildi fakat çağdaş denizaltılar 19. yüzyılda geliştirilmeye başlandı. Bugün denizaltılar askeri gayelerin yanı sıra bilimsel araştırmalarda da kullanılıyor.

Uzay istasyonları

“2001: A Space Odyssey” sinemasındaki dönen uzay istasyonu, sıfır yerçekimi ortamında hayatı mümkün kılıyordu. Birinci uzay istasyonu 1971’de fırlatılan Salyut 1 oldu. Bugün Milletlerarası Uzay İstasyonu, daima olarak astronotların yaşadığı ve bilimsel deneyler yaptığı bir platform olarak fonksiyon görüyor. SpaceX üzere özel şirketler ticari uzay istasyonları geliştiriyor.

Elektrikli otomobiller

“Blade Runner” sinemasında 2019 yılında geçen senaryoda elektrikli uçan otomobiller görülüyordu. Elektrikli arabalar aslında 19. yüzyılda icat edildi lakin akaryakıtlı motorların popülaritesi nedeniyle geri planda kaldı. Tesla’nın 2008’de Roadster modelini piyasaya sürmesiyle elektrikli arabalar yine tanınan hale geldi. Bugün tüm büyük otomotiv şirketleri elektrikli modeller üretiyor.

DNA tahlili ve genetik mühendislik

Steven Spielberg’in 1993 üretimi “Jurassic Park” sinemasında bilim insanları, dinozor DNA’sını tahlil ederek bu canlıları tekrar yaratabiliyordu. DNA’nın yapısı 1953’te keşfedildi fakat genetik mühendislik teknolojileri 1970’lerde gelişmeye başladı. CRISPR-Cas9 teknolojisinin 2012’de keşfedilmesiyle genetik düzenleme çok daha hassas ve erişilebilir hale geldi. Bugün tıptan tarıma kadar birçok alanda genetik mühendislik kullanılıyor.

Bu teknolojilerin gerçek hayata geçiş süreci, bilim kurgu sinemalarının yalnızca cümbüş gayeli olmadığını, tıpkı vakitte bilim insanları ve mühendisler için ilham kaynağı olduğunu gösteriyor. Hollywood’un hayal gücü ile bilimsel araştırmaların birleşmesi, bugün kullandığımız birçok teknolojinin temelini attı. Sinema sanayisi gelecek öngörülerinde şaşırtan derecede başarılı olurken, bazen gerçek hayat senaryoları bile aştı.