Format atmadan bilgisayarı hızlandırmanın yolları

Bilgisayarınız eskisi kadar süratli çalışmıyor ve her geçen gün daha da yavaşlıyor mu? Birçok kullanıcı, bilgisayarları yavaşladığında birinci tahlil olarak format atmayı düşünür. Lakin format atmak, tüm datalarınızı yedekleme, işletim sistemini yine kurma ve programları tekrar yükleme üzere zahmetli süreçleri beraberinde getirir. Düzgün haber şu ki bilgisayarınızı format atmadan hızlandırmak mümkün. İşte format atmadan bilgisayarı hızlandırma rehberimiz…

Format atmadan bilgisayarı hızlandırma

Disk paklığı yapın

Bilgisayarınızın yavaşlamasının en yaygın nedenlerinden biri, sabit diskinizin dolması ve gereksiz belgelerle dolup taşmasıdır. Windows’un yerleşik Disk Temizleme aracı, süreksiz belgeleri, önbellek içeriklerini ve artık gerekmeyen öteki sistem belgelerini temizleyerek kıymetli ölçüde alan açabilir.

Disk Temizleme aracını kullanmak için:

1. Windows arama çubuğuna “Disk Temizleme” yazın
2. Temizlemek istediğiniz sürücüyü seçin (genellikle C: sürücüsü)
3. “Sistem belgelerini temizle” seçeneğine tıklayın
4. Temizlemek istediğiniz evrak tiplerini işaretleyin
5. “Tamam” butonuna tıklayın

Bu süreç, gereksiz evrakları silerek hem disk alanını boşaltır hem de bilgisayarınızın genel performansını artırır.

Başlangıç öğelerini yönetin

Bilgisayarınız açıldığında otomatik olarak çalışan programlar, açılış müddetini uzattığı üzere daima art planda çalışarak sistem kaynaklarını tüketir. Bu programların büyük çoğunluğu günlük kullanımda gerekli olmayabilir.

Başlangıç programlarını yönetmek için:

1. Ctrl + Shift + Esc tuşlarına basarak Misyon Yöneticisi’ni açın
2. “Başlangıç” sekmesine tıklayın
3. Gereksiz programları seçin ve “Devre Dışı Bırak” butonuna tıklayın

Sadece bu adım bile, bilgisayarınızın açılış müddetini kıymetli ölçüde kısaltabilir ve genel sistem performansını artırabilir.

Gereksiz programları kaldırın

Zaman içinde, bilgisayarınıza birçok program yüklemiş olabilirsiniz. Bu programların kimileri nadiren kullanılıyor yahut hiç kullanılmıyor olabilir, lakin tekrar de sistem kaynaklarını tüketmeye devam ederler.

Gereksiz programları kaldırmak için:

1. Ayarlar > Uygulamalar > Uygulamalar ve özellikler yolunu izleyin
2. Listeden artık kullanmadığınız programları seçin
3. “Kaldır” butonuna tıklayın ve talimatları izleyin

Kullanmadığınız programları kaldırmak, hem disk alanından tasarruf etmenizi sağlar hem de sistem performansını güzelleştirir.

Antivirüs taraması yapın

Kötü hedefli yazılımlar ve virüsler, bilgisayarınızın yavaşlamasının en sinsi nedenlerinden biridir. Bu yazılımlar art planda çalışarak sistem kaynaklarını tüketir ve performansı düşürür.

Kapsamlı bir antivirüs taraması yapmak için:

1. Windows Güvenliği’ni açın (Windows arama çubuğuna “güvenlik” yazarak erişebilirsiniz)
2. “Virüs ve tehdit koruması” seçeneğine tıklayın
3. “Gelişmiş tarama” seçeneğini işaretleyin
4. “Şimdi tara” butonuna tıklayın

Tarama sonucunda tespit edilen tüm tehditleri temizleyin yahut karantinaya alın.

Disk birleştirme ve optimize etme

Sabit diskiniz vakit içinde parçalanabilir, yani belgeler disk üzerinde dağınık formda depolanabilir. Bu durum, evraklara erişim müddetini uzatır ve bilgisayarınızın performansını düşürür.

Diskinizi birleştirmek ve optimize etmek için:

1. Windows arama çubuğuna “birleştir” yazın
2. “Diskleri birleştir ve optimize et” uygulamasını açın
3. İlgili sürücüyü seçin
4. “Optimize et” butonuna tıklayın

Not: SSD (Katı Hal Sürücüsü) kullanıyorsanız, Windows otomatik olarak TRIM komutlarını göndererek optimizasyon yapar, bu nedenle sık birleştirme yapmanız gerekmez.

Tarayıcı önbelleğini temizleyin

İnternet tarayıcıları, kullanım sırasında büyük ölçüde önbellek biriktirir. Bu önbellek, tarayıcınızın performansını vakit içinde düşürebilir.

Tarayıcı önbelleğini temizlemek için (Chrome örneği):

1. Tarayıcınızın sağ üst köşesindeki üç nokta simgesine tıklayın
2. “Geçmiş” > “Tarama datalarını temizle” seçeneğini tıklayın
3. “Temel” sekmesinde vakit aralığını seçin
4. “Önbelleğe alınmış fotoğraflar ve dosyalar” seçeneğini işaretleyin
5. “Verileri temizle” butonuna tıklayın

Bu süreç, tarayıcınızın daha süratli çalışmasını sağlayabilir.

Donanım şoförlerini güncelleyin

Güncel olmayan donanım şoförleri, sistem performansını kıymetli ölçüde etkileyebilir. Bilhassa grafik kartı, ağ adaptörü ve depolama aygıtları için aktüel şoförlere sahip olmak değerlidir.

Sürücüleri güncellemek için:

1. Windows arama çubuğuna “aygıt yöneticisi” yazın
2. İlgili kategorileri genişletin
3. Güncellemek istediğiniz aygıta sağ tıklayın
4. “Sürücüyü güncelleştir” seçeneğine tıklayın
5. “Sürücüler için otomatik olarak ara” seçeneğini işaretleyin

Alternatif olarak, donanım üreticisinin web sitesinden en son şoförleri indirip kurabilirsiniz.

Windows güncellemelerini yükleyin

Microsoft, Windows için sistemli olarak performans iyileştirmeleri ve güvenlik yamaları içeren güncellemeler yayınlar. Bu güncellemeleri yüklemek, sistemin daha verimli çalışmasını sağlayabilir.

Windows güncellemelerini denetim etmek için:

1. Ayarlar > Windows Update yolunu izleyin
2. “Güncellemeleri denetle” butonuna tıklayın
3. Mevcut güncellemeleri yükleyin ve gerekirse bilgisayarınızı yine başlatın

Görsel efektleri azaltın

Windows’un şık görsel efektleri, sistem kaynaklarını tüketebilir. Bu efektleri azaltmak yahut kapatmak, bilhassa daha eski bilgisayarlarda performansı artırabilir.

Görsel efektleri düzenlemek için:

1. Windows arama çubuğuna “performans” yazın
2. “Görünüm ve performans için sistem ayarlarını yapın” seçeneğini tıklayın
3. “Gelişmiş” sekmesine geçin
4. “En âlâ performans için ayarla” seçeneğini işaretleyin yahut muhakkak efektleri manuel olarak kapatın
5. “Uygula” butonuna tıklayın

Sistem geri yükleme noktalarını ve gölge kopyaları düzenleyin

Windows, nizamlı olarak sistem geri yükleme noktaları ve evrak gölge kopyaları oluşturur. Bu özellikler yararlı olsa da, disk alanını kıymetli ölçüde tüketebilir.

Sistem geri yükleme ayarlarını düzenlemek için:

1. Windows arama çubuğuna “sistem koruması” yazın
2. “Sistem özelliklerini aç” seçeneğini tıklayın
3. “Sistem Koruması” sekmesine geçin
4. İlgili sürücüyü seçin ve “Yapılandır” butonuna tıklayın
5. Disk alanı kullanımını azaltın yahut özelliği büsbütün kapatın

Windows süratli başlatma özelliğini aktifleştirin

Windows’un süratli başlatma özelliği, bilgisayarınızın açılış müddetini değerli ölçüde kısaltabilir.

Hızlı başlatmayı aktifleştirmek için:

1. Denetim Masası > Donanım ve Ses > Güç Seçenekleri yolunu izleyin
2. Sol panelden “Güç düğmelerinin yapacaklarını seçin” seçeneğine tıklayın
3. “Şu anda kullanılamayan ayarları değiştir” seçeneğine tıklayın
4. “Hızlı başlatmayı etkinleştir” seçeneğini işaretleyin
5. “Değişiklikleri kaydet” butonuna tıklayın

Sanal belleği optimize edin

Windows, fizikî RAM yetersiz kaldığında sanal bellek (sayfalama dosyası) kullanır. Bu evrakın boyutunu ve pozisyonunu optimize etmek, sistem performansını artırabilir.

Sanal belleği optimize etmek için:

1. Windows arama çubuğuna “performans” yazın
2. “Görünüm ve performans için sistem ayarlarını yapın” seçeneğini tıklayın
3. “Gelişmiş” sekmesine geçin
4. “Sanal bellek” kısmında “Değiştir” butonuna tıklayın
5. “Tüm şoförler için sayfalama evrakı boyutunu otomatik olarak yönet” seçeneğinin işaretini kaldırın
6. Her şoför için özel bedeller ayarlayın yahut “Sistem tarafından yönetilen boyut” seçeneğini işaretleyin
7. “Ayarla” ve “Tamam” butonlarına tıklayın
8. Bilgisayarınızı yine başlatın

Format atmadan bilgisayarı hızlandırmak sahiden mümkün mü?

Evet, format atmadan bilgisayar hızlandırmak katiyen mümkündür. Üstte listelenen prosedürler, birçok durumda sisteminizin performansını değerli ölçüde artırabilir. Bu prosedürler, bilgisayarınızın yavaşlamasının en yaygın nedenlerini maksat alır: gereksiz evraklar, parçalanmış disk, fazla yüklenmiş başlangıç öğeleri ve optimize edilmemiş sistem ayarları.

Ancak, kimi durumlarda format atmak hala en yeterli tahlil olabilir:

• Sistem belgeleri önemli biçimde bozulmuşsa
• Kötü gayeli yazılımlar sisteme derinden yerleşmişse
• Uzun müddettir biriken sıkıntılar başka formüllerle çözülemiyorsa

Format atmadan evvel bu makalede anlatılan prosedürleri denemeniz, hem vaktinizi hem de bilgilerinizi koruyacaktır. Birçok durumda, bu metotlar bilgisayarınızı yine hayata döndürmek için kâfi olacaktır.