Milyarderler uzaya benzin istasyonu kuruyor

Dünyanın en güçlü iki teşebbüsçüsü Elon Musk ve Jeff Bezos, uzay seyahatlerini kökten değiştirecek bir amaç için yarışıyor: uzay araçlarına yörüngede yakıt ikmali yapmak. Bu teknolojinin muvaffakiyetle hayata geçmesi, Ay ve Mars üzere derin uzay misyonlarını çok daha erişilebilir hale getirecek.

Uzaya akaryakıt istasyonları kurulacak

Uzay seyahatlerinin en büyük engellerinden biri, roketlerin taşıdığı devasa yakıt yükü. Apollo programında kullanılan Saturn V roketinin toplam tartısının yüzde 85’ini yakıt oluşturuyordu. Bu durum, uzay araçlarının yük taşıma kapasitesini ve menzilini kısıtlıyor.

Ancak şayet araçlar yörüngede yakıt alabilirse, Dünya’dan daha hafif kalkış yapabilir ve derin uzaydaki amaçlara daha fazla yük ve mürettebat taşıyabilir. Bu yaklaşım, uzay araştırmalarının maliyetini değerli ölçüde düşürebilir.

Ancak yörüngede yakıt ikmali yapmak kolay değil. En büyük zorluklardan biri, sıvı yakıtların uzayda çok düşük sıcaklıklarda itimatla saklanması. Mikro yerçekimi ortamında yakıt, tank içinde denetimsizce hareket ediyor ve bu da transferi karmaşıklaştırıyor.

NASA, bu sorunu çözmek için geçtiğimiz haftalarda kriyojenik soğutma sistemlerini muvaffakiyetle test etti. Bu sistemler, yakıtların yıllarca buharlaşmadan saklanabileceğini gösteriyor.

SpaceX ve Blue Origin, bu zorluklara karşı farklı yaklaşımlar sergiliyor. SpaceX, Artemis programı için bir Starship’i yörüngede yakıt deposu olarak kullanmayı planlıyor. Başka Starship tankerleri, bu depoyu dolduracak ve Ay’a gidecek mürettebatlı iniş aracı buradan yakıtını alacak.

Ancak bu senaryo için 10 ila 40 ortası uçuşun gerekebileceği konuşuluyor. Elon Musk, Mars’a beşerli bir misyon göndermenin anahtarının yörüngede yakıt ikmali olduğunu belirtiyor.

Blue Origin ise dev roketi New Glenn ile farklı bir yol izliyor. Şirket, bir “taşıyıcı” sistem oluşturarak yakıtı Dünya yörüngesinden Ay yörüngesine taşıyacak. Bu yakıt, öteki bir uzay aracıyla gelen mürettebat için hazırlanacak iniş aracında kullanılacak. NASA, Artemis programında bu sistemi de pahalandırıyor.

Her ne kadar kimi uzmanlar bu teknolojilerin kısa vadede hazır olmayacağını söylese de, her iki milyarder de projelerini sürat kesmeden sürdürüyor. Bilhassa Mars’a 26 ayda bir açılan “fırlatma penceresini” kaçırmamak için yörüngede yakıt ikmali yeteneği, derin uzay seyahatleri için kritik bir hale geliyor.