Türkiye’de 5G hızı ne kadar olacak?

Türkiye’de 5G için geri sayım başladı ve 2026 yılında kullanıma sunulacak. 5G ihalesinde 700 MHz FDD ve 3.5 GHz TDD frekansları açık artırmaya çıkıyor. Bu frekanslarla gerçekte ne kadar sürat göreceğimiz ise en çok merak edilen mevzuların başında geliyor.

Türkiye’de 5G suratı hangi düzeyde olacak?

5G, teorik olarak 10 Gbps suratlara ulaşabiliyor olsa da, gerçek kullanımda bu suratlar çok daha düşük oluyor. 2019’dan bu yana dünyanın birçok ülkesinde 5G hizmeti verildiği için elimizde kâfi bilgi bulunuyor. Türkiye’de kullanılacak frekanslar ve bant genişlikleri ile elde edilecek suratlar da bu datalara dayanarak belirleniyor.

İhaleye çıkan frekanslardan 700 MHz, geniş bir kapsama alanı sunuyor lakin suratı düşük. 3.5 GHz ise yüksek sürat veriyor ancak kapsama alanı daha dar. Bu durum, operatörlerin şebeke stratejisini de belirliyor. Şirketler, kırsal ve dağlık bölgelerde 700 MHz’i, kentsel alanlarda ise 3.5 GHz’i kullanacak. Böylelikle 5G’nin yüksek sürat ve düşük gecikme özelliklerinin asıl hissedileceği frekans 3.5 GHz oluyor.

5G ihalesinde 3.5 GHz frekansında en az 80 MHz kanal genişliği sağlanıyor. Kalan 20 MHz ise operatörler tarafından 5G’nin NR-CA özelliği için kullanılacak. Bu özellik sayesinde 80 MHz ve 20 MHz bant genişlikleri birleştirilerek 100 MHz bant genişliğine ulaşılacak ve gigabit suratlar elde edilecek.

İhale sonucunda tüm operatörlerin 3.5 GHz’de en az 80 MHz bant genişliğini kullanarak ortalama 700 Mbps sürat vermesi bekleniyor. Daha büyük bir hisse alan operatörler ise 100 MHz kanal genişliğinde ortalama 1000 Mbps, en düzgün durumda ise 1200 Mbps’e varan suratlar sunabilecek.

Kırsal alanlarda kullanılacak olan 700 MHz frekansında ise tüm operatörlere 2×10 bant genişliği verilecek. Bu da kırsal bölgelerde operatörler ortasında bariz bir sürat farkı olmayacağı manasına geliyor. Kırsal alanda kullanıcılar 40-80 Mbps sürat alabilecek. Kentsel bölgelerde ise sürat farkları 500 Mbps’e kadar çıkabilecek.

Şehirlerde 5G’nin ana frekansı 3.5 GHz olacak. Bu frekansla teoride 1.4 Gbps suratlara ulaşılabilirken, gerçek kullanımda 300-1000 Mbps aralığında suratlar elde ediliyor. En düzgün koşullarda, yani baz istasyonuna yakın ve az sayıda kullanıcının olduğu durumlarda 1200 Mbps suratlar görülebilecek. Yükleme suratları ise 40-150 Mbps ortasında değişecek. Kırsal bölgelerde kullanılacak 700 MHz frekansıyla ise 40-100 Mbps indirme ve 10-25 Mbps yükleme suratları alınacak.

Türkiye’de 5G ihalesinde en süratli frekans olan mmWave (26 GHz ve üzeri) frekansları yer almıyor. Bunun nedeni, mmWave’in kapsama alanının çok düşük olması. Yalnızca birkaç yüz metrede sinyal iletebiliyor ve kalın duvarlar, yağmur, sis üzere şartlardan olumsuz etkileniyor.

Bu frekansı konutlarda kullanabilmek için her 100 metreye bir baz istasyonu kurmak gerekiyor, bu da büyük maliyetler ve imaj kirliliği demek oluyor. Günümüzde mmWave, yalnızca stadyum, konser alanı, havalimanı üzere kalabalık ve dar alanlarda kullanılıyor. Ayrıyeten, Türkiye’de satılan 5G takviyeli telefonların büyük bir kısmında mmWave takviyesi de bulunmuyor.

5G’nin birinci yıllarında operatörler, “çift bağlantı” (5G EN-DC) teknolojisini kullanacak. Bu teknoloji, 4.5G ve 5G’nin birebir anda kullanıldığı bir sistem. Telefonun ana irtibatı 4.5G üzerinden kurulurken, 5G ek data taşıyıcı olarak devreye girerek internet suratını yükseltiyor.

Bu sayede kullanıcılar gigabit suratlar görebilecek. Lakin bu teknolojinin kimi dezavantajları var. Çift kontakta gecikme müddeti 20-30 ms civarında kalırken, saf 5G’de bu mühlet 10 ms’ye kadar düşüyor. Ayrıyeten, 4G ve 5G modemleri tıpkı anda çalıştığı için batarya daha çabuk bitiyor.

Otonom araçlar, uzaktan ameliyat üzere ultra düşük gecikme gerektiren senaryolar için saf 5G altyapısı gerekiyor. Türkiye’de gerçek, ultra düşük gecikmeli 5G için birkaç yıl daha beklemek gerekecek.