Yapay zeka ile oluşturulan görseller böyle anlaşılıyor

Yapay zeka teknolojileriyle oluşturulan görseller, gerçek fotoğraflarla ortasındaki farkın giderek azaldığı günümüzde dijital ortamda sıkça karşımıza çıkıyor. ChatGPT, Midjourney ve Google Gemini üzere yapay zeka araçları tarafından üretildiği bilinen bu görseller, detaylı tahlil ve çeşitli teknik formüllerle tespit edilebiliyor. Bu tespit süreci, dijital okuryazarlık açısından kritik bir ehemmiyete sahip.
Yapay zeka ile oluşturulan görseller nasıl tespit edilir?
Yapay zeka görsellerini anlamanın temel yollarından biri piksel seviyesinde inceleme yapmak. AI ile oluşturulan imajlarda, bilhassa kenar bölgelerinde çok düzgünlük ve yapay yumuşaklık dikkat çekiyor.

Gerçek fotoğraflarda var olan doğal imaj gürültüsü AI görsellerde çoklukla bulunmuyor, bu da onları ayırt etmeyi mümkün kılıyor. Ayrıyeten, yapay zeka görselleri farklı sıkıştırma izleri ve JPEG artifact desenleri taşıyor. Bu izler, görsel düzenleme yazılımları kullanılarak fark edilebiliyor.
Görsel ayrıntılara yönelik incelemelerde insan anatomisi ve fizik kuralları açısından tutarsızlıklar öne çıkıyor. Örneğin, yapay zeka tarafından üretilen insan yüzlerinde göz bebekleri çoğunlukla harika simetri gösteriyor.
Oysa gerçek insanlarda göz bebekleri nadiren tam olarak simetrik olur. Parmak sayısı, diş sistemi, saç çizgisi üzere anatomik ayrıntılarda yanlışlar görülebiliyor. Gölge istikametleri, ışık kaynaklarının tutarlılığı ve perspektif kuralları da denetim edilmesi gereken ögeler ortasında bulunuyor.
Çevrimiçi tespit araçları da AI görsellerini ayırt etmek için kullanılıyor. Decopy AI üzere platformlar, makine tahsili algoritmalarıyla görselleri tahlil ederek yapay zeka tarafından üretildiklerine dair mümkünlük sunuyor.
Bu çeşit araçların birden fazla kullanılması, tespitte doğruluk sağlıyor. Ayrıyeten Google Images yahut TinEye üzere karşıt görsel arama motorları sayesinde görsellerin internetteki geçmişi incelenebiliyor. Yapay zeka ile oluşturulan görseller çoklukla yeni ortaya çıktığı için, uzun vadeli geçmiş kayıtları bulunmuyor.

Metadata tahlili de kıymetli bir prosedür. Gerçek fotoğrafların EXIF datalarında kamera modeli, çekim tarihi ve pozisyon bilgileri yer alıyor. Yapay zeka görsellerinde bu bilgiler ya yok ya da uydurma bilgiler içeriyor. Belge özellikleri incelendiğinde, kare formatlarda (512×512, 1024×1024 gibi) oluşturulan görsellerin AI üretimi olma ihtimali yüksek. Evrak oluşturma ve değiştirilme tarihleri de değerli ipuçları veriyor.
Görsel tutarlılık açısından art plan ve ön plandaki objeler ortasındaki uyumsuzluklar gözlemlenebiliyor. Perspektif yanlışları, boyut oranlarının tutarsızlığı yahut fizikî olarak mümkün olmayan durumlar yapay zeka üretimini gösteriyor. Ayrıyeten dokular, desenler yahut art plan öğelerinde tekrar eden ve olağandışı yoğunlukta bulunan kalıplar, AI tarafından oluşturulduğuna dair işaretler taşıyor.

Yapay zeka teknolojilerindeki süratli ilerleme nedeniyle, bugün geçerli olan bu tespit yollarının yakın gelecekte yetersiz kalabileceği belirtiliyor. Fakat şu an için bu usuller, AI tarafından oluşturulan görselleri tanımlamak için geçerli ve tesirli yollar sunuyor. Dijital dünyada gerçek bilgiye ulaşmak ve aldatıcı içeriklerden korunmak ismine bu tespit usullerinin bilinmesi kıymet taşıyor.